Trong vài tuần qua, một con gấu trúc tên là “Ya Ya” đã trở thành chủ đề hot trên mạng xã hội Trung Quốc. Con gấu trúc cái này hiện đang sống ở Mỹ, và tình trạng sức khỏe của nó có vẻ đáng lo ngại. Nhiều người dùng mạng xã hội Trung Quốc kêu gọi đưa nó trở về Trung Quốc. Khác với hình ảnh mũm mĩm dễ thương của gấu trúc, Ya Ya đang sống tại sở thú Memphis ở Tennessee có vẻ không được khỏe mạnh, không chỉ gầy gò mà còn lông thưa thớt. Tình trạng của nó đã gây ra nhiều tin đồn trực tuyến rằng sở thú Memphis đã không chăm sóc tốt cho nó, điều này làm nhiều cư dân mạng Trung Quốc cảm thấy bất bình.
Theo báo chí Trung Quốc đưa tin vào thứ Tư (8 tháng 3), sở thú Memphis đang sắp xếp chuyến bay để đưa Ya Ya trở về Trung Quốc, nhưng đang chờ sự phê duyệt của chính phủ Mỹ.
Năm 2003, sở thú Memphis đã đạt được thỏa thuận và ký biên bản ý định với Hiệp hội Sở thú Trung Quốc để thuê hai con gấu trúc. Ya Ya và bạn tình đực Le Le sau đó đã đến Mỹ. Vào tháng 12 năm ngoái, sở thú Memphis đã phát thông báo rằng do thỏa thuận cho thuê hai con gấu trúc sắp hết hạn, họ sẽ hoàn trả lại cả hai con gấu trúc vào năm 2023, kết thúc 20 năm sống ở Mỹ.
Tuy nhiên, vào ngày 1 tháng 2 năm nay, Le Le đã đột ngột qua đời tại sở thú do bệnh tim, thọ 25 tuổi. Sự việc này đã gây ra hoài nghi từ một số cư dân mạng Trung Quốc về việc sở thú có chăm sóc tốt hay không. Sở thú Memphis đã bác bỏ những cáo buộc về hành vi ngược đãi và phủ nhận việc trả lại gấu trúc là vì những cáo buộc này.
Gấu trúc nuôi nhốt có tuổi thọ trung bình từ 25 đến 30 năm, trong khi những con gấu trúc sống lâu nhất có thể đạt tới 38 năm. Trong môi trường hoang dã, tuổi thọ trung bình của gấu trúc chỉ khoảng 15 đến 20 năm.
Sự ra đi của Le Le đã khiến nhiều cư dân mạng Trung Quốc quan tâm hơn đến tình trạng của Ya Ya. Một số video trên mạng xã hội cho thấy nó rất bẩn thỉu và có hành vi lặp đi lặp lại. Nhiều người dùng đang kêu gọi đưa Ya Ya về nước sớm.
“Một con gấu trúc dễ thương như vậy lại bị tàn nhẫn đến mức này? Tôi thực sự đã rơi nước mắt, thật sự vừa tức giận vừa đau lòng.” Một người dùng Weibo đã viết.
“Thái độ đối với quốc bảo của chúng ta như thế chính là sự khiêu khích đối với Trung Quốc, tại sao các cơ quan liên quan vẫn chưa giải quyết vấn đề?” Một người dùng khác bình luận.
#YaYa vẫn đang tiếp tục xin ăn# đã trở thành chủ đề hot trên Weibo. Nền tảng cho thấy số lượt nhấp chuột vượt quá 6.4 tỷ lần.
Truyền thông chính thức của Trung Quốc, “Global Times”, cho biết có người dùng đã mua một màn hình tại Quảng trường Thời đại ở New York để phát video về Ya Ya, cầu nguyện cho nó bình an.
Trong bối cảnh quan hệ Trung-Mỹ xấu đi và quan hệ Trung-Nga ấm lên, một số người còn so sánh số phận của “Ya Ya” và “Le Le” với những con gấu trúc “Ru Yi” và “Ding Ding” ở Nga. Các phương tiện truyền thông Trung Quốc báo cáo rằng hai con gấu trúc sống tại sở thú Moscow đã tăng cân 40 kg.
Nhiều người cũng đã tham gia vào một tổ chức có tên “Tiếng nói của gấu trúc” (Panda Voices) và khởi xướng một bản kiến nghị trên change.org, yêu cầu giám đốc điều hành của sở thú Memphis, Matt Thompson, chấm dứt việc giữ Ya Ya ở Mỹ. Bản kiến nghị đã thu hút gần 140,000 người ký tên.
Hiệp hội Sở thú Trung Quốc đã nói với các phương tiện truyền thông rằng Trung Quốc đã cử các chuyên gia sang Mỹ để hỗ trợ chăm sóc Ya Ya, và Trung Quốc cũng đã sẵn sàng chào đón Ya Ya trở về.
Ngoại giao gấu trúc
Trong hàng chục năm qua, Trung Quốc đã sử dụng việc gửi gấu trúc ra nước ngoài như một công cụ ngoại giao để tăng cường mối quan hệ, được gọi là “ngoại giao gấu trúc”. Vào những năm đầu của chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc, Trung Quốc chỉ gửi gấu trúc cho các đồng minh xã hội chủ nghĩa như Liên Xô và Triều Tiên, sau đó cũng bắt đầu gửi cho các nước phương Tây. Năm 1972, sau khi Tổng thống Mỹ Richard Nixon gặp gỡ nhà lãnh đạo Trung Quốc Mao Trạch Đông, Trung Quốc đã gửi hai con gấu trúc Ling Ling và Xing Xing đến Mỹ.
Gấu trúc là loài đặc trưng của Trung Quốc, cũng được coi là sứ giả ngoại giao.
Trong vài thập kỷ qua, hầu hết gấu trúc đều được gửi đến các quốc gia phát triển có ảnh hưởng địa chính trị, những quốc gia này mỗi năm phải trả cao tới 1 triệu đô la cho tiền thuê mỗi con gấu trúc, và chịu trách nhiệm về cơ sở thiết kế đặc biệt và thức ăn.
Tuy nhiên, cuộc sống của những con gấu trúc này ở khắp nơi trên thế giới không phải lúc nào cũng suôn sẻ. Các phương tiện truyền thông Phần Lan đã báo cáo rằng một sở thú địa phương do thiếu hụt tài chính dự định gửi trả hai con gấu trúc. Tháng trước, gấu trúc “Xiang Xiang” sống tại Nhật Bản đã trở về Trung Quốc để tìm bạn đời ở Tứ Xuyên.
Thẻ động vật: gấu trúc, sở thú, ngoại giao, Ya Ya, Xiang Xiang
