Thông tin cơ bản
Phân loại khoa học
Tên tiếng Việt: Khỉ đêm quỷ
Tên khác: Khỉ đêm bụng xám
Lớp: Linh trưởng
Họ: Khỉ đêm
Dữ liệu thể chất
Chiều dài: 24-47 cm
Cân nặng: 875-920 g
Tuổi thọ: Chưa có tài liệu xác minh
Đặc điểm nổi bật
Loài khỉ duy nhất hoạt động thực sự vào ban đêm trên thế giới
Giới thiệu chi tiết
Khỉ đêm quỷ (tên khoa học: Aotus lemurinus), tên tiếng Anh: Colombian Night Monkey, là một loài trong chi khỉ đêm, có ngoại hình rất đặc biệt với 2 phân loài.
Khỉ đêm quỷ hoạt động mạnh nhất vào lúc hoàng hôn và vài giờ trước bình minh. Loài khỉ này sống trong các nhóm nhỏ từ 2-5 thành viên, bao gồm một cặp khỉ trưởng thành và con cái của chúng. Chúng thường sống trên tán cây cách mặt đất khoảng 30 mét. Khỉ đêm quỷ sinh sống theo cặp, con đực có trách nhiệm bảo vệ lãnh thổ. Chúng sống theo chế độ một vợ một chồng, cả hai bậc phụ huynh cùng chăm sóc con non.
Khỉ đêm quỷ có chế độ ăn uống đa dạng, bao gồm trái cây hoang dã, côn trùng, ốc sên, ếch mưa, trứng chim và mật ong. Tuy nhiên, chúng rất cẩn thận khi ăn uống, thường kiểm tra kỹ lưỡng trước khi đưa vào miệng. Khi ăn côn trùng, chúng nhẹ nhàng dùng ngón cái và ngón trỏ của một tay để giữ cánh côn trùng, rồi dùng hai ngón tay của tay kia để bẻ cổ con mồi trước khi từ từ ăn.
Âm thanh của khỉ đêm quỷ rất đa dạng và độc đáo, không chỉ phát ra tiếng kêu “kích kích” mà còn tạo ra tiếng “gầm rú” như sấm, và cả âm thanh như tiếng trống “tùng tùng”. Tiếng kêu của chúng thay đổi liên tục, từ cao đến thấp, vang vọng trong rừng rậm. Âm thanh phức tạp này là rất đặc trưng trong họ khỉ.
Khỉ đêm quỷ đạt độ tuổi sinh sản khoảng 2,5 tuổi. Chu kỳ rụng trứng của con cái là 13-19 ngày. Không có dấu hiệu bên ngoài nào của thời kỳ sinh sản. Trước khi giao phối, chúng thường chải lông cho nhau. Thời gian thai kỳ kéo dài 133 ngày. Một con cái thường sinh từ một đến hai con.
Khỉ đêm quỷ có phạm vi phân bố hẹp và đang bị giảm thiểu số lượng, nguyên nhân là do mất môi trường sống, lượng nước mưa giảm, tác động từ du lịch, phát triển đường xá và mở rộng nông nghiệp, dẫn đến sự thay đổi trong môi trường sống. Loài này đã được liệt kê vào danh sách loài dễ bị tổn thương.
Các nhà khoa học gần đây đã công bố phát hiện một phân loài mới của khỉ đêm quỷ ở phía bắc Peru. Trưởng đoàn thám hiểm từ Đại học Quốc gia Autónoma de México, Gerardo Ceballos, cho biết loài mới được phát hiện gần biên giới Ecuador chưa được đặt tên. So với hai loại khỉ đêm khác trong khu vực, loài mới này có màu sắc đồng nhất hơn và đầu nhỏ hơn. Khỉ đêm quỷ là một loài nguy cấp, điều này khiến phát hiện mới càng được chú ý hơn.
Được liệt kê trong danh sách đỏ của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Thế giới (IUCN) phiên bản năm 2008 – loài dễ bị tổn thương.
Bảo tồn động vật hoang dã và ngăn chặn việc tiêu thụ động vật hoang dã.
Duy trì sự cân bằng sinh thái, là trách nhiệm của mọi người!
Phạm vi phân bố
Phân bố ở Trung Mỹ và Nam Mỹ. Từ Panama đến khu vực đông bắc Argentina, từ Peru và Ecuador đến Guyana và Brazil. Khỉ đêm quỷ sống trong rừng nhiệt đới Nam Mỹ, ở độ cao từ 1000 mét đến 3200 mét. Chúng là loài động vật hoạt động về đêm và sống trên cây, ngủ trong các cái tổ trên cây hoặc trong các lỗ cây vào ban ngày.
Tập tính hình thái
Khỉ đêm quỷ là loài khỉ duy nhất hoạt động thực sự vào ban đêm trên thế giới. Tên khoa học “Aotus” có nghĩa là “không có tai”, tên này được đặt vì tai của chúng nhỏ và thường bị ẩn trong lớp lông, nhưng thực tế thì chúng không phải là không có tai. Chúng có đôi mắt to tròn, với màu sắc của mống mắt pha trộn giữa đỏ, vàng và nâu rất đẹp. Xung quanh mắt có lông trắng, và trên mắt có lông màu nâu đen, tạo nên sự đối lập, khiến chúng càng thêm đẹp. Nhãn cầu lồi ra, bề mặt mắt được phủ một lớp màng trong suốt, giống như những quả bóng thủy tinh lớn. Đặc biệt, đôi mắt chúng có khả năng thu ánh sáng rất tốt, có thể phát hiện côn trùng bay trong điều kiện gần như tối mịt. Khuôn mặt của chúng thường rất giống với cú mèo, lưng có lớp lông dày màu vàng xám, bụng màu cam nhạt và cái đuôi dài, thô và đen.
