Khủng long đã thống trị ba thời đại địa chất, tổng cộng một trăm sáu mươi lăm triệu năm.
Trong kỷ Trias và đầu kỷ Jura, khủng long vẫn chưa trở thành loài mạnh mẽ, gần như hoàn toàn thống trị toàn bộ quá trình tiến hóa của động vật. Đến cuối kỷ Jura, những loài khủng long chân điện lớn đã trở thành sinh vật to lớn nhất từng tồn tại trên trái đất này. Cuối kỷ Jura là đỉnh cao thời kỳ thống trị của chúng, thời kỳ “vàng son”, vượt trội hơn hẳn các sinh vật khác cùng thời về đa dạng, trí tuệ, và kích thước. Rốt cuộc, loài sinh vật huyền thoại nhất trong lịch sử trái đất này đã xuất hiện và phát triển như thế nào?
Trước khi khủng long xuất hiện, đã có các loài thuộc họ thằn lằn xuất hiện trên trái đất, mặc dù kích thước của chúng không bằng khủng long, nhưng so với các động vật khác lúc bấy giờ, chúng có một số ưu thế nhất định. Các nhà cổ sinh vật học tin rằng chúng chính là hình mẫu những con khủng long xuất hiện sau này. Thằn lằn đã xuất hiện trong một số thời kỳ địa chất trước kỷ Trias – kỷ Than (từ 363 triệu đến 290 triệu năm trước). Trong thời kỳ này đã xuất hiện loài bò sát được cho là sớm nhất trên thế giới: thằn lằn Xylosaurus. Đến một thời kỳ địa chất trước khi khủng long xuất hiện – kỷ Perm, các loài bò sát bắt đầu đa dạng hơn, và hình dạng của chúng cũng đã bắt đầu gần giống với khủng long sơ khai nhất. Kỷ Perm là thời kỳ khô hạn tương đối, sa mạc rất phổ biến. Trong cùng thời kỳ đó, những loài thằn lằn sống thành nhóm như Gorgonops và Dimetrodon đã hoạt động trong các vùng đất oase trong sa mạc. Vào cuối kỷ Perm, quá trình tiến hóa của sinh vật xuất hiện hai xu hướng khác nhau, và cả hai xu hướng đã có ảnh hưởng sâu sắc đến lịch sử của trái đất. Một xu hướng được gọi là khủng long, xu hướng còn lại gọi là động vật có vú.
Ngay khi quá trình tiến hóa của trái đất diễn ra mạnh mẽ, một tiểu hành tinh lớn hơn cả thiên thạch kết thúc thời đại khủng long hồi 65 triệu năm trước đã va chạm với trái đất vào cuối kỷ Perm. Vụ va chạm đã gây ra sự tuyệt chủng của hầu hết các loài, nhưng đồng thời cũng trở thành chất xúc tác cho sự xuất hiện của khủng long. Trong kỷ Perm, khủng long thật sự đã chính thức ra mắt. Đặc biệt là loài khủng long nhỏ tên là Heterodontosaurus, có kích thước nhỏ và rất nhanh nhẹn, đã nhanh chóng trở thành người chiến thắng trong cuộc chơi sinh tồn. Đến cuối kỷ Perm, loài khủng long Avimimus đã xuất hiện, và nó là mẫu hình của nhiều loài khủng long ăn thịt và chim. Đến kỷ Jura, các loài khủng long ăn cỏ bắt đầu tiến hóa về kích thước, lợi thế về kích thước giúp chúng tránh xa sự truy đuổi của khủng long ăn thịt. Do đó, các loài khủng long chân điện đã xuất hiện; các loài khủng long chân điện khổng lồ đã đẩy sự tiến hóa của khủng long lên đỉnh cao. Một lý do khác cho sự xuất hiện của các loài khủng long chân điện khổng lồ là liên quan đến khí hậu, theo các hồ sơ địa chất, cuối kỷ Jura ấm áp và ẩm ướt, khủng long có thể phát triển lên tới hơn ba mươi mét chiều dài. Hơn nữa, các loài khủng long ăn thịt cũng trở nên lớn hơn, mang lại sức tấn công và mối đe dọa hơn; ví dụ như Allosaurus ở Bắc Mỹ. Thêm vào đó, một loài khủng long rất đặc biệt, chẳng hạn như chim rồng Trung Hoa có lông, đã bắt đầu bước lên con đường tiến hóa của loài chim. Dưới sự ảnh hưởng của khí hậu và điều kiện sinh tồn, cuối kỷ Jura là thời kỳ hoàng kim của khủng long.
Thẻ động vật: Khủng long, Kỷ Trias, Kỷ Jura, Thằn lằn, Heterodontosaurus, Bò sát, Xylosaurus
