Một loại giun dẹp được gọi là “giun xoắn” có khả năng tái sinh siêu việt, ngay cả khi bị cắt thành hàng trăm đoạn, sau một đến hai tuần, mỗi đoạn sẽ tái sinh thành một con giun xoắn hoàn chỉnh. Khả năng tái sinh mạnh mẽ này của giun xoắn luôn thu hút sự chú ý của các nhà nghiên cứu. Trước đó, các nhà nghiên cứu Đức đã phát hiện ra một loại protein có vai trò điều chỉnh chính trong khả năng tái sinh của giun xoắn, và các nhà khoa học Nhật Bản đã có những phát hiện mới.
Các nhà nghiên cứu Đức đã phát hiện rằng bí mật của khả năng tái sinh của giun xoắn nằm ở việc có một loại tế bào gốc đa năng phân bố khắp cơ thể của chúng. Khi cơ thể giun bị cắt đứt, các tế bào gốc này có thể chuyển đổi thành các tế bào tổ chức như thần kinh, cơ bắp, ruột và tái sinh những phần đã mất. Các nhà khoa học đã ức chế sự tổng hợp của một loại protein gọi là “Smed-SmB” trong cơ thể giun thông qua thao tác gen, và giun đã mất đi khả năng tái sinh.
Các nhà nghiên cứu Nhật Bản đã điều tra lý do tại sao sau khi giun xoắn bị cắt thành ba đoạn, đoạn ở giữa vẫn tái sinh ra đầu ở phía gần đầu và đuôi ở phía gần đuôi. Một nhóm nghiên cứu tại Đại học Kyoto đã nghiên cứu chi tiết sự biến đổi gen trong tế bào gốc của giun xoắn sau khi bị cắt, và phát hiện rằng phần gần đầu có một loại gen gọi là “protein kinase điều hòa ngoại bào” có biểu hiện hoạt động mạnh, thúc đẩy sự tái sinh của đầu; trong khi phần gần đuôi có một loại gen gọi là “protein chuỗi β” có biểu hiện hoạt động mạnh, thúc đẩy sự tái sinh của đuôi.
Các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ra rằng một loại giun dẹp có tên là “Kawa-suke” lại là một trường hợp ngoại lệ, vì đoạn đuôi bị cắt của nó sẽ không tái sinh ra đầu. Nghiên cứu sâu hơn cho thấy ở phía đuôi, do ảnh hưởng của “protein chuỗi β”, chức năng của “protein kinase điều hòa ngoại bào” bị suy yếu, và nếu ức chế biểu hiện gen “protein chuỗi β”, đoạn ở đuôi cũng có thể tái sinh ra đầu.
Các nhà nghiên cứu cho biết, những phát hiện trên có thể giúp phát triển các công nghệ điều trị tái sinh tế bào gốc mới. Bài viết liên quan đã được xuất bản trên tạp chí “Nature” của Anh.
Thẻ động vật: Giun xoắn, Kawa-suke, gen
