Thông tin cơ bản
Phân loại khoa học
Tên tiếng Việt:
Ngỗng đen Hawaii
Tên khác:
Ngỗng Hawaii, Ngỗng đen cổ vàng, Ngỗng vàng trán vàng, Branta sandvicensis, Ngỗng Hawaii
Lớp:
Chim nước
Họ:
Họ ngỗng, họ vịt, chi ngỗng đen
Dữ liệu sinh học
Chiều dài cơ thể:
63-69 cm
Cân nặng:
1.5-3 kg
Tuổi thọ:
Chưa có thông tin xác thực
Đặc điểm nổi bật
Có quan hệ huyết thống với ngỗng đen Canada, là loại ngỗng không di cư ở Hawaii đã tiến hóa từ ngỗng đen Canada di cư đến Hawaii.
Giới thiệu chi tiết
Ngỗng đen Hawaii (tên khoa học: Branta sandvicensis), tên tiếng Anh là Hawaiian Goose, không có phân loài.
Ngỗng là một trong những loài chim chủ yếu phân bố tại các khu vực lạnh phía Bắc và là loài chim di cư, nhưng ngỗng đen Hawaii là một trường hợp ngoại lệ, sinh sống tại quần đảo Hawaii nhiệt đới. Ngỗng đen Hawaii chủ yếu phân bố trong các vùng núi của đảo Hawaii, chân của chúng có sự thoái hóa nhất định, phù hợp để đi lại trong khu vực đồi núi. Ngỗng đen Hawaii là một loài chim rất quý hiếm, phân bố rất hạn chế, từng có thời điểm đứng trước nguy cơ tuyệt chủng.
Ngỗng đen Hawaii chủ yếu ăn các chồi non, lá, thân, quả và hoa của cỏ hoặc thực vật thủy sinh, cũng như ăn rễ và hạt của cây.
Thời gian sinh sản của ngỗng đen Hawaii dài hơn bất kỳ loại ngỗng nào khác, từ tháng 8 đến tháng 4 năm sau, trong đó từ tháng 11 đến tháng 1 là cao điểm đẻ trứng, mỗi lần đẻ khoảng 2-5 quả trứng. Ngỗng cái chịu trách nhiệm lựa chọn vị trí, xây tổ và ấp trứng, tổ thường được chọn trong các bụi cây của đảo. Thời gian ấp khoảng 30 ngày; ngỗng đực chịu trách nhiệm canh gác. Chúng có thể tự kiếm ăn ngay sau khi nở, nhưng trong 3 tháng đầu vẫn chưa thể bay và rất dễ bị săn mồi, trước khi mùa sinh sản tiếp theo đến chúng sẽ sống cùng với cha mẹ.
Ngỗng Hawaii là một loài ngỗng đặc hữu của đảo Hawaii. Chúng phân bố tại đảo Maui, đảo Kauai và đảo Hawaii, và cũng là chim biểu tượng của bang Hawaii. Như nhiều loài chim khác trên Hawaii và các đảo khác, số lượng của chúng đã giảm mạnh sau khi con người đặt chân lên đảo. Năm 1778, khi thuyền trưởng James Cook đến đây, trên đảo có khoảng 25.000 con ngỗng Hawaii. Tuy nhiên, do săn bắn và sự xâm nhập của các loài ngoại lai như mang, chó và lợn, số lượng ngỗng Hawaii đã giảm xuống chỉ còn 30 con vào năm 1952.
Ngỗng Hawaii sinh trưởng tốt trong điều kiện nuôi nhốt. Trong thập kỷ đầu của thế kỷ 21, những con ngỗng Hawaii nuôi nhốt đã được thả về tự nhiên. Số lượng của chúng đang dần tăng lên, nhưng các nhà khoa học lo ngại rằng nguồn gen của chúng quá đơn điệu.
Được liệt kê trong Sách đỏ các loài bị đe dọa của Liên minh Bảo tồn Thiên nhiên Quốc tế (IUCN) phiên bản 3.1: năm 2021 – Gần đe dọa (NT).
Được đưa vào Danh sách các loài động thực vật hoang dã bị đe dọa trong Công ước CITES phiên bản năm 2019, Phụ lục I.
Bảo vệ động vật hoang dã, ngăn chặn sử dụng động vật hoang dã làm thực phẩm.
Bảo vệ cân bằng sinh thái là trách nhiệm của mọi người!
Phạm vi phân bố
Ngỗng đen Hawaii từng phân bố trên đảo Hawaii, đảo Kahoolawe, đảo Lanai, đảo Molokai và đảo Kauai. Hiện nay chỉ còn sinh sống trên đảo Hawaii, đảo Maui, đảo Molokai và đảo Kauai. Chúng sống trong rừng, đồng cỏ, đồi cát và đồng bằng nham thạch. Môi trường sống nhân tạo bao gồm các bãi cỏ và sân golf từ mực nước biển đến độ cao 2400 m. Một số quần thể từng di cư đến các khu vực thấp và vùng núi.
Tập tính và hình thái
Ngỗng đen Hawaii dài 63-69 cm, ngỗng đực nặng từ 1700-3000 gram, ngỗng cái nặng từ 1500-2500 gram. Ngỗng đực trưởng thành có đầu và cổ sau màu đen, má màu vàng nhạt, cổ có sọc đen trắng rõ ràng. Ngỗng cái có màu sắc tương tự ngỗng đực. Mỏ và chân của ngỗng trưởng thành đều màu đen, ở gốc mỏ có một vòng đen hẹp, cằm có lông mềm, đáy mắt có màu nâu đậm. Các ngón chân có lông và màng chân thoái hóa, cho phép ngỗng có thể vượt qua địa hình gồ ghề như vùng địa hình nham thạch. Ngỗng con trông giống ngỗng đực, nhưng có màu nâu sẫm, đầu và cổ không có sự phân chia rõ ràng, các sọc chéo cũng không rõ nét.
